Een vraag die telkens weer de koude kop op steekt in de winter , is die over ‘kou vatten’. Wat is het eigenlijk, en kun je erdoor verkouden worden? Als je de moeders moet geloven die hun kinderen manen om bij het naar buiten gaan altijd hun jas aan te doen, zou je aannemen van wel. Ik legde de vraag voor aan huisarts De Jongh, docent in het LUMC. ‘Kou vatten is een lastig begrip’ vertelt dokter De Jongh. ‘Verkouden zijn komt door een virusinfectie van de neus en bovenste luchtwegen. Je wordt verkouden doordat andere mensen je aansteken, meestal door hoesten en kuchen. Dat heeft echter niet te maken met kou vatten, want het is onafhankelijk van de temperatuur buiten.’
De kou lijkt hiermee uit de lucht: een losse jas maakt je dus niet ziek. Integendeel, zoals blijkt uit de verdere uitleg van De Jongh. ‘Sterker nog, als je alleen buiten wandelt kan niemand je aansteken en word je ook niet verkouden. In de winter zitten mensen echter gezellig binnen, waar de temperatuur vrij hoog is en de lucht droog, hierdoor gedijen de virussen goed. Je loopt dus aanzienlijk meer kans om verkouden te worden wanneer je gezellig met zijn allen rond de tafel een kopje thee drinkt, dan wanneer je alleen een boswandeling maakt. Ook het idee dat je longontsteking oploopt als je de kou ingaat en geen das om hebt of onvoldoende gekleed bent, is onjuist. Ook dat is een infectie die je vooral van anderen krijgt. Alleen als je onderkoeld raakt neemt je weerstand zover af dat je een gevaarlijk infectie op kan lopen.’
De term ‘verkoudheid’ neemt ons dus nogal bij de neus, zo blijkt. Dat we toch die term hanteren voor deze infecties, zou te maken kunnen hebben met de hogere frequentie hiervan in de koudere perioden van het jaar. En dat heeft dan weer alles te maken met de uitleg van dokter De Jongh over het binnen zitten – dat doen we nu eenmaal ’s winters meer dan ’s zomers.
De beste manier om de verkoudheid buiten de deur te houden is . . . handen wassen. Volgens de Public Health Agency van Canada, een land waar het behoorlijk koud kan zijn, wordt zo’n 80% van de meest voorkomende infecties overgedragen via de handen. Het is dan ook niet toevallig, dat de directeur van dit instituut, dokter Butler-Jones, in zijn 12 pain-free ways to a healthier life de 1ste plek heeft ingeruimd voor Wash Hands.