Voor een iglo heb je sneeuw nodig. Eskimo’s hebben twintig woorden voor sneeuw, wordt wel gezegd. Of tien, of tweehonderd. Hoeveel het er werkelijk zijn weet waarschijnlijk niemand. Dat maakt ook helemaal niet uit. Trouwens, wij hebben er ook een aantal. Denk maar aan poedersneeuw, stuifsneeuw, motsneeuw (ja, echt), korrelsneeuw, paksneeuw, plaksneeuw, papsneeuw, natte sneeuw, sneeuwjacht. Weet je wat, ik voeg er nog een aan toe: iglosneeuw. Dan hebben we er zo maar ineens ook tien. Trouwens, nou we het toch over woorden hebben: Eskimo’s noemen zichzelf Inuit (Canada), of Kalaallit (Groenland), of Yupik (Rusland).
Maar goed, iglosneeuw. Ik vind het eigenlijk niet zo heel slecht bedacht woord, al zeg ik het zelf. Want een iglo (‘huis’) bouw je niet zomaar, daar heb je wel wat zaken voor nodig. Zoals de juiste sneeuw. Niet dat ik een sneeuwexpert ben, maar zomaar wat losse sneeuw op een hoop gooien en dan verwachten dat je daaronder enigszins comfortabel in leven blijft is niet de manier, dat zie je zo ook wel. Nee, voor het maken van een iglo is wel een methode nodig.
Als je toevallig een poollandschap in je achtertuin hebt liggen, en een kettingzaag, dan zou je de professionele aanpak kunnen hanteren: zaag rechthoekige blokken sneeuw uit de grond en stapel die op in een cirkel, met daarbovenop een nieuwe cirkel die iets meer naar binnen neigt, enzovoort, zodat je een ronding krijgt. De kans dat je die methode gaat hanteren lijkt me niet zo groot, maar ik noem het toch even, want er is namelijk iets interessants mee aan de hand. Het vertelt ons namelijk iets over iglosneeuw. Ik kom daar straks op terug, nadat ik je verteld heb hoe de amateuristische methode werkt. Daarmee zaag je geen sneeuwblokken uit de vloer, maar maak je blokken sneeuw met behulp van een rechthoekige emmer. Daarin stop je sneeuw en duw je die tot een compacte massa. Omkeren, en de eerste steen is gelegd. En nu verder. Wat je nodig hebt zijn voldoende sneeuw en tijd. Als je die twee elementen goed benut neigen de bovenste steeds kleiner wordende cirkels als het goed is zover naar binnen toe dat je nog maar een paar blokken nodig hebt om een dak te vormen. Denk bij dit alles aan de bogen van oude Romeinse poorten of aquaducten, waarbij de stenen zichzelf vastklemmen door hun concentrische vormen en de zwaartekracht de rest doet. Het helpt om vooral de laatste paar blokken schuin af te snijden, zodat ze optimaal van dat principe gebruik maken. Een mooie sluitsteen maakt het helemaal af.
Het is prettig als je niet als een blinde mijn aanwijzingen hebt uitgevoerd, want als je dat wel gedaan hebt kun je de iglo niet inkomen door het ontbreken van een opening. Natuurlijk heb je voor een opening gezorgd, die groot genoeg is om jou en je zoon* doorgang te geven. Nee, niet tegelijkertijd.
Als jullie alle kieren van binnen en van buiten hebben dichtgesmeerd met sneeuw hebben jullie je eigen iglo! Om hem helemaal af te toppen geef ik je nog enkele laatste tips. Breng ergens een ventilatiegat aan voor de aanvoer van voldoende zuurstof. Als je de ingang lager maakt dan het zit- of liggedeelte, dan kan de kou het laagste gedeelte inzakken en de warmte stijgen naar het woongedeelte. Verhoog de feestvreugde door binnen een paar waxinelichtjes aan te steken. Sfeervol!
Voor jullie is het speelgoed, maar voor Eskimo’s was het een heus onderkomen. Je kunt dan ook van alles doen in een iglo, van heel ‘zen’ zitten tot picknicken en zelfs slapen. Wel matjes en slaapzakken mee.
Het zou kunnen dat je je nu afvraagt: hoe ontkom je bij die activiteiten aan dood door bevriezing? Daarmee zijn we aanbeland bij de eerder door mij genoemde iglosneeuw van de professionele methode. Hoewel sneeuw koud is kan het je wel goed isoleren, dat komt doordat een sneeuwmassa voor het grootste deel bestaat uit lucht. En lucht isoleert, denk maar aan dieren met veertjes (eenden) of haartjes (ijsberen) waartussen luchtlaagjes ze warm houden. De sneeuw die uit de grond gezaagd wordt is mooi compact: niet te los met te veel lucht om uit elkaar te vallen, niet teveel samengeperst met te weinig lucht om op ijs te gaan lijken. Precies goed eigenlijk. Iglosneeuw dus. Ik pleit voor opname van dit woord in onze woordenboeken.
*Deze iglo-instructie is een tekstfragment uit mijn boek 42 (onvergetelijke) vader&zoon-activiteiten.